Bưởi Phúc Trạch mọng nước, ngọt vị và thơm nức tiếng. Vì thế, nó đã trở thành một thứ đặc sản của vùng quê Hương Khê (Hà Tĩnh). Mỗi dịp vào mùa, bưởi Phúc Trạch thường được mọi người chọn mua làm quà biếu. Thế nhưng bưởi giả mạo hiện đang được bán kh
Bưởi Phúc Trạch chỉ đủ bán trong huyện
Anh Tô Quang Hiệp là một lái buôn bưởi ở Hà Tĩnh cho biết: “Huyện Hương Khê có 24 xã, nhưng bưởi Phúc Trạch được trồng nhiều ở Phúc Trạch, Hương Trạch, nên hàng mình cũng chỉ nhập ở đó. Mỗi gia đình thường trồng từ 5 đến vài chục gốc”.
“Cứ bắt đầu từ giữa tháng 7 cho tới hết tháng 8 âm lịch là bưởi Phúc Trạch vào mùa. Cây bưởi cao khoảng 4 – 5 m, tán rộng chừng 4,5 m. Mỗi cây thường cho chừng 50 - 100 quả, thậm chí có thể hơn”, anh Hiệp chia sẻ.
Tuy nhiên anh cũng cho biết: “Bưởi Phúc Trạch này có cái dở là giống rất kém, thoái hóa giống nhanh. Trung bình tuổi thọ của cây là 12 năm, sau đó phải thay mới. Không những vậy, cây bưởi có sản lượng khá thấp, nên chủ yếu bán trong huyện đã hết rồi chứ không được quảng bá hay bán ra ngoài nhiều, nên ít người biết”.
“Đáng tiếc hơn, năm nay, sản lượng lại chỉ bằng khoảng 2/3 năm ngoái, vì tháng 9 - 10 năm ngoái trên đó bị 1 trận lũ lụt lớn khiến cho cây bưởi bị chết úng, sâu bệnh. Vì thế, bưởi năm nay cũng cho ra quả và chất lượng kém hơn năm ngoái một chút, nhưng vẫn rất ngon”, anh Hiệp nói.
Thu 5 triệu đồng/ngày nhờ bưởi Phúc Trạch
Muốn có bưởi ngon mà đảm bảo hàng thật, anh Hiệp phải về tận gốc bưởi của người dân 2 xã Phúc Trạch và Hương Trạch để mua.
Bởi, dù có kinh nghiệm buôn bưởi nhiều năm, nhưng anh Hiệp cũng không thể chỉ ra cách phân biệt được bưởi Phúc Trạch với bưởi mạo danh.
Anh Hiệp khuyên: “Cách nhận biết thì khó lắm, khuyên người mua hãy tìm địa chỉ tin cậy mà mua, hoặc vào tận vườn. Vì giống bưởi này nhiều năm gần đây được đem ra các vùng lân cận trồng nhiều. Khuôn mẫu, màu, kích thước na ná nhau, chỉ có điều chất lượng khác hẳn, chắc là do chất đất”.
“Bưởi mạo danh khá nhiều trên thị trường, thậm chí, bưởi mạo danh còn được chở từ nhiều nơi đổ về, tập trung tại ga xe lửa xã Phúc Trạch. Sau đó, quả bưởi vô hình trung được gắn mác bưởi Phúc Trạch và đi khắp nơi”, anh Hiệp nói.
Điểm khác giữa 2 loại bưởi này được anh Hiệp chỉ ra là: “Bưởi mạo danh đó ăn cũng ngọt thơm, rôn rốt chua. Nhưng ăn bị the miệng rất lâu sau khi ăn và vị đắng nhiều, bưởi thậm chí tép nát, ăn không đậm đà”.
Về cách để chọn mua bưởi Phúc Trạch, anh Hiệp chia sẻ: “Mua cả vườn cũng được nhưng rủi ro cao. Phải chọn vườn nào ngon, giá hợp lý thì thu mua. Tuy giá cao hơn, nhưng là cách mua an toàn và được bưởi ngon. Giá nhập bưởi thường không cố định mà thường dao động từ 50.000 – 70.000 đồng/quả, tùy theo độ to – nhỏ, bưởi tơ – bưởi già,...”
“Bưởi về đến đâu là hết đến đó vì khách đặt trước, khách quen cứ thấy có hàng là đặt liền vài quả. Có khách ngoài Hà Nội năm ngoái đã lấy 300 quả về chia cho gia đình ăn, năm nay lấy hẳn 500 quả. Vì ngoài Hà Nội, giá 1 quả có thể lên tới 120.000 đồng/kg, chứ không phải 1 quả, mà chưa biết thật giả ra sao”, anh Hiệp nói.
Về giá bưởi, anh Hiệp tâm sự: “Vốn nhỏ nên mình cũng không làm lớn, túc tắc mỗi ngày bán 30 – 50 quả thôi. Mỗi quả cũng dao động từ 70.000 – 90.000 đồng, vì chi phí cũng khá nhiều. Mỗi lần lên thu mua đã mất 1 triệu đồng tiền thuê xe, tiền ăn uống 3 người. Chưa kể về nhà còn phải đóng gói và gửi xe khách đi các tỉnh, xong thuê ship để đưa tận nhà khách hàng, mất đến 3 lần cước”.
“Nhưng đi buôn bưởi Phúc Trạch cũng có cái thú vui của nó. Bưởi có mùi thơm mà không đâu có, hái về chất lên xe mà mùi hương ngào ngạt. Đêm về nhà vẫn còn phảng phất mùi hương, cảm giác rất thư thái”, anh Hiệp chia sẻ.
Chị Trần Thái Linh ở Nguyễn Thái Học (Hà Nội) cho biết: "Mình đã có dịp thưởng thức bưởi Phúc Trạch. Cảm nhận riêng đó là bưởi khuôn đẹp, mùi thơm. Bưởi ăn, ngọt, đậm đà, chua mát và vị hơi hơi đắng do đặc thù và vị riêng".
"Năm nào cũng thế, cứ đến Tết trung thu là mình lại nhờ người quen trong Hà Tĩnh mua hộ 20 quả để biếu ông bà, bố mẹ hai bên và đặt lên bàn thờ tổ tiên", chị Linh chia sẻ.
Thế Hưng